Wie denkt dat werken overal hetzelfde is, heeft het mis. Over de grens of aan de andere kant van de oceaan kan het er op de werkvloer heel anders aan toe gaan als dat je gewend bent. Dat kan behoorlijk wat uitdaging met zich meebrengen als je als expat aan de slag gaat. Vergeet je de verschillen? Dan kun je zomaar een heuse cultuurclash veroorzaken!
Cultuurclash
Een cultuurclash ontstaat wanneer verschillende culturele waarden en overtuigingen botsen. Dat zie je op grote schaal in oorlog tussen landen. Het klinkt in dit geval wellicht wat dramatischer dan dat het er in de praktijk aan toe gaat. In de wereld van expats komen er namelijk geen bommen en geweren aan te pas. Een cultuurclash ontstaat echter sneller dan je denkt. Wel of niet bidden voor het eten, schoenen aan of uit, een kus op de wang of een formele handdruk… Als een gedraging voor een bepaalde cultuur van grote waarde is, en jij negeert (onbewust) deze waarde, kan dat overkomen als respectloos. En respect betekent in elke cultuur wat anders.
Een onbewuste bril
Grotendeels onbewust bekijk jij de wereld door jouw eigen cultuur. Je bent een bepaalde houding gewend. Die houding is zo normaal dat je niet eens doorhebt dat je hem hebt. Het is als het ware alsof je een bril draagt, en door die bril naar de wereld kijkt. Zo vind je het bijvoorbeeld heel normaal om je baas bij zijn of haar voornaam te noemen, op vrijdagmiddag te borrelen met je collega’s, of om heel direct te zijn als je iets niet leuk vindt. Arbeidsethos, contact met collega’s, overuren, werk privé balans … Onbewust heb je van jouw cultuur een bepaalde blik meegekregen. Dit is zo normaal voor je dat je je bijna niet kunt voorstellen dat dit in een andere cultuur niet het geval is.
Een cultuur bril
Jouw cultuur bril kan voor een andere cultuur heel vreemd zijn. Houd je stellig vast aan jouw cultuur, terwijl je in een ander land bent? Dan kan dat botsen. Je kunt het vergelijken met iemand die zijn zonnebril ophoudt, terwijl het pijpenstelen regent. Gelukkig kan jouw bril ook af. Mits je die bewuste keuze maakt. Zo kun je je verdiepen in de cultuur waarin je je bevindt, en een kijkje nemen door de nieuwe cultuurbril. Ben bewust over welke bril je opzet, en voorkom een cultuurclash. Ik weet als geen ander dat zo’n nieuwe bril echt wennen is, maar wees gerust: hij kan ook af! Aan het eind van de rit verzamel je als expat een mooie verzameling aan cultuur brillen. Daardoor kun je je verbinden met veel verschillende culturen, en heb je voor elke situatie (regen of zonneschijn) wel een bril in huis.
Dus: ga je werken in het buitenland? Ben je bewust van jouw bril, zet hem zo nu en dan af en wees niet bang om de wereld af en toe door een andere cultuurbril te bekijken.
Meer blogs lezen over werken als expat? Bijvoorbeeld over omgaan met heimwee?
